Przewlekła choroba nerek

Opis choroby
Przewlekła choroba nerek to wieloobjawowy zespół chorobowy powstały w wyniku trwałego uszkodzenia lub zmniejszenia liczby czynnych nefronów przez różnorodne procesy chorobowe, mające miejsce w miąższu nerek. Do kryteriów rozpoznania PChN zalicza się uszkodzenie nerek utrzymujące się przez co najmniej 3 miesiące.
Rozróżnia się 5 stadiów zaawansowania przewlekłej choroby nerek:
•    uszkodzenie nerek z prawidłowym lub podwyższonym GFR (wielkość przesączania kłębuszkowego),
•    niewielkie zmniejszenie GFR,
•    umiarkowane zmniejszenie GFR,
•    ciężkie zmniejszenie GFR,
•    schyłkowa niewydolność nerek.

Przyczyny
Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia choroby zalicza się:
•    podeszły wiek,
•    cukrzycę,
•    nadciśnienie tętnicze,
•    choroby nerek w wywiadzie lub najbliższej rodzinie,
•    choroby sercowo-naczyniowe,
•    palenie tytoniu,
•    otyłość,
•    płeć męską.
Częstotliwość (zachorowalność)
Szacuje się, że w Polsce na różne stadia PChN może cierpieć ponad 4 mln ludzi.
Objawy
Początkowo choroba może przebiegać bezobjawowo. Do objawów, które mogą skłaniać do przeprowadzenia badań w kierunku PChN należą: nadciśnienie tętnicze, niedokrwistość, osłabienie, utrata apetytu, nudności, wymioty.
Postępowanie w przypadku wystąpienia objawów
W przypadku zaobserwowania niepokojących zmian należy zgłosić się do lekarza pierwszego kontaktu lub lekarza specjalisty, w celu przeprowadzenia odpowiedniej diagnostyki.
Rozpoznanie i diagnoza
Do wstępnego rozpoznania pacjentów z PChN wystarcza wykonanie badań przesiewowych (takich jak stężenie kreatyniny w surowicy) i oszacowanie stopnia przesączania kłębuszkowego (eGFR), oznaczenie albuminurii, ogólne badanie moczu z osadem oraz badanie ultrasonograficzne układu moczowego.
Rokowanie zależy od stadium PChN, postępu choroby podstawowej, będącej przyczyną uszkodzenia nerek, wielkości albuminurii i/lub dobowej utraty białka oraz czynników przyspieszających chorobę. Przewlekła choroba nerek zwiększa zapadalność na choroby sercowo-naczyniowe i to one stanowią główną przyczynę zgonów. Dlatego tak ważna jest przeprowadzona odpowiednio wcześnie diagnostyka.
Sposoby leczenia
Leczenie przewlekłej niewydolności nerek obejmuje leczenie przyczynowe – farmakologiczne. Niemniej ważne są również takie aspekty jak:
•    zmiana stylu życia – zaprzestanie palenia, dbałość o właściwa masę ciała,
•    unikanie leków nefrotoksycznych oraz modyfikacja dawek przyjmowanych leków zależnych od wartości eGFR,
•    dietoterapia.
W procesie leczenia wykorzystywane jest także leczenie nerkozastępcze, czyli  metody terapii, które pozwalają na zastępowanie funkcji niewydolnych nerek.
Do metod leczenia nerkozastępczego zaliczamy dializoterapię (hemodializę i dializę otrzewnową) oraz przeszczepienie nerki. Hemodializa i dializa otrzewnowa zastępują funkcję wydalniczą nerek i zapewniają regulację stanu nawodnienia. Najbardziej optymalnym sposobem leczenia jest przeszczep nerki. Jednak z uwagi na dużą liczbę chorych znajdujących się w podeszłym wieku i dodatkowo obciążonych chorobami współistniejącymi, metoda ta jest znacznie ograniczona, gdyż nie wszyscy chorzy mogą być zakwalifikowani do przeszczepu. W związku z tym większość chorych ze schyłkową niewydolnością nerek wymaga przynajmniej czasowej hemodializoterapii.
Hemodializa to dynamiczny zabieg podczas którego osocze krwi pacjenta jest poddawane kilkugodzinnemu oddziaływaniu na nie roztworu leczniczego, w postaci płynu dializacyjnego. Skład płyny jest zbliżony do fizjologicznego składu osocza.
Źródła:
[1] Renke M., et al., Przewlekła choroba nerek – istotne informacje dla lekarza medycyny pracy, „Medycyna Pracy” 2018, nr 69(1), s. 67-75.
[2] Rutkowski B., Przewlekła choroba nerek – klasyfikacja, epidemiologia i diagnostyka, „Forum Nefrologiczne” 2008, t. 1, nr 1, s. 1-6.
[3] Wieczorek M., Żółtańska J., Lesińska-Sawicka M, Rola i zadania pielęgniarki sprawującej opiekę nad pacjentem podczas zabiegu hemodializy, „ Zeszyty Naukowe Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej im. Witelona w Legnicy” 2018, nr 26 (1), s. 55-71.
[4] Jaroszyński A., et al., Przewlekła choroba nerek, [w:] Medycyna rodzinna : podręcznik dla lekarzy i studentów, red. A. Windaka, S. Chlabicz, A. Mastalerz-Migas, Wydawnictwo Termedia, Poznań 2015, s. 413-414.

Wyszukaj i Umów się!

Najbliższe wolne terminy do lekarzy ze specjalizacji: Nefrologia

Umów konsultacje